Η προπόνηση είναι ένα καλό αντιπροσωπευτικό παράδειγμα για να κατανοήσουμε τις αυξημένες ανάγκες που δημιουργούνται κάτω από ειδικές συνθήκες. Όταν ένας αθλητής με αρκετά καλή διατροφή ξεκινά ένα προπονητικό πρόγραμμα με σκοπό τη συμμετοχή του σε αγώνες, συνήθως η μέχρι τώρα διατροφή του δεν αρκεί διότι ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ο αιματοκρίτης και η αιμοσφαιρίνη του μειώνονται, εκτός εάν γίνουν δραστικές αλλαγές στη διατροφή μέσω της λήψης συμπληρωμάτων διατροφής.

Η επιλογή των τροφών που θα καταναλωθούν για να καλύψουν την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων και την αναλογία των θρεπτικών στοιχείων πρέπει να γίνεται με βάση τη σύνθεση των τροφών, τη βιολογική αξία των πρωτεϊνών τους, το είδος των υδατανθράκων και του λίπους που περιέχουν. Η επιλογή όμως των τροφών δεν αρκεί διότι όλες οι τροφές υφίστανται κάποιας μορφής κατεργασία (επεξεργασία, συντήρηση, μαγείρεμα) και χάνουν σε αρκετό βαθμό βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία.

Η έγκαιρη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής για την πρόληψη διατροφικών ελλείψεων είναι σημαντικός παράγοντας, καθώς η βελτίωση της σωματικής απόδοσης μέσω της λήψης συμπληρωμάτων διατροφής δεν είναι άμεση. Η βελτίωση της αιματολογικής κατάστασης του αθλητή μέσω συμπληρωματικής διατροφικής αγωγής επέρχεται σε διάστημα 60 έως 120 ημερών. Τα συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης C συνήθως γίνονται αντιληπτά μετά από 12 εβδομάδες και η ισορροπία βιταμίνης C στον οργανισμό αποκαθίσταται μετά από συμπληρωματική αγωγή τουλάχιστον 4 εβδομάδων.

Τα διατροφικά στοιχεία που δεν αποδίδουν θερμίδες, (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) δεν εγκυμονούν κινδύνους για αύξηση του σωματικού βάρους. Ωστόσο, όταν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες παρουσιάζουν αυξημένη τοξικότητα, με αποτέλεσμα την μείωση της σωματικής απόδοσης.

Σαν παράδειγμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη βιταμίνη Α που είναι τοξική όταν η ημερήσια δόση ξεπερνά τις 25.000 IU. Αυτή η δοσολογία μπορεί να ξεπεραστεί πολύ εύκολα όταν κάποιος λαμβάνει μία ταμπλέτα πολυβιταμινών την ημέρα και συγχρόνως λαμβάνει και αντιοξειδωτικά.

Αντίστοιχα, η λήψη ψευδαργύρου εμποδίζει τον μεταβολισμό του σιδήρου ενώ η υπερβολική λήψη σιδήρου εμποδίζει το μεταβολισμό του χαλκού.

Αντίθετα, το φυλλικό οξύ, όταν λαμβάνεται σε αυξημένες ποσότητες, ευνοεί το μεταβολισμό του σιδήρου.

Ποιοι πρέπει να πάρουν συμπληρώματα διατροφής;

• Οι αυστηρά φυτοφάγοι χρειάζονται συμπλήρωμα βιταμίνης Β12, καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη ανευρίσκεται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης.
• Τα άτομα που δεν έχουν το χρόνο να καταναλώνουν πλήρη και επαρκή γεύματα, που κάνουν δίαιτες αδυνατίσματος και τα λιποβαρή άτομα (εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον αρμόδιο επιστήμονα υγείας).
• Τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης, πρέπει να λαμβάνουν συμπλήρωμα ασβεστίου μαζί με βιταμίνη D.
• Το συμπλήρωμα βιταμίνης Β6 και/ή μαγνήσιου, είναι πολύ χρήσιμο στις γυναίκες που πάσχουν από προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο και κατάθλιψη.
• Για γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης και θηλασμού είναι απαραίτητο ένα συμπλήρωμα φυλλικού οξέος.
• Ασθενείς ή πάσχοντες σε ανάρρωση, άτομα με σύνδρομα δυσαπορρόφησης, εγκαυματίες, άτομα με προβλήματα μεταβολισμού.
• Καπνιστές, αλκοολικοί, εθισμένοι στα ναρκωτικά, άτομα με χαμηλό εισόδημα και άτομα που κάνουν χρόνια χρήση φαρμάκων.

Όλοι όσοι θέλουν να βελτιώσουν τη συνολική τους υγεία, τη φυσική τους κατάσταση, τα άτομα που αθλούνται, εργάζονται μελετούν έντονα ή έχουν πολύ στρες.